Kussen onder de maretak: alles over deze eeuwenoude kersttraditie

Net als kerstmuziek, kerstkaarten schrijven en een kerstboom optuigen is het een echte kersttraditie: kussen onder de maretak. Waar komt die traditie vandaan? En wat is de maretak precies? Wij leggen je alles uit over de betekenis en de symboliek van de maretak.

Wat is een maretak?

De maretak, ook wel mistel of mistletoe genoemd, is een groenblijvende plant met witte bessen. Het is een populaire kerstversiering die je op de kerstmarkt, in de bloemenzaak of het tuincentrum al vanaf vijf euro kunt kopen. Thuis hang je de plant ondersteboven aan een rode strik of touwtje boven de deur als gezellige eyecatcher rond kerst.

Kussen onder de maretak

Er bestaan allerlei oude gebruiken rondom deze plant, maar toch wel de bekendste is elkaar kussen onder de maretak. Wanneer twee personen elkaar ontmoeten onder de tak, worden ze verwacht elkaar een kus te geven, en vervolgens een besje te plukken. Dit gaat net zolang door totdat de bessen op zijn. Dan mag er niet meer gekust worden. De kus mag trouwens geweigerd worden, maar ze zeggen dat dit ongeluk brengt.

Waar komt de traditie eigenlijk vandaan?

Kussen onder de maretak komt oorspronkelijk uit Groot-Brittanië. Maar het gebruik van deze plant gaat al veel verder terug. Zo heeft de maretak zijn symbolische betekenis gekregen:

De Romeinen
Zo associeerden de Romeinen de mistletoe met vrede, liefde en begrip en hingen ze het boven hun deur om het huishouden te beschermen. 

De Kelten en Germanen
De plant werd ook door de Kelten en Germanen gebruikt. Voor hen was de maretak een heilige plant die symbool stond voor vruchtbaarheid. Met een gouden sikkel sneden ze de maretak los en hingen deze op de kop aan een boom. Daaronder vond een offer plaats voor de godin Freya.

De Scandinaviërs
En ook in Scandinavië speelde de maretak een belangrijke rol. Zij zagen het als een symbool voor liefde en vriendschap. Wanneer vijanden elkaar onder een maretak ontmoeten, moesten ze hun wapens neerleggen em een wapenstilstand houden. 

En dan is er nog de Noorse Mythe van Balder die door een maretak-pijl werd gedood. Zijn moeder, de godin Frigga, huilde boven de pijl en haar tranen veranderden in maretakbessen. Frigga legde de bessen op Balders wonden, waardoor hij weer tot leven kwam. Als dank beloofde ze een kus aan iedereen die onder de maretak door liep.

De Britten
Tegen de 18e eeuw kwamen al deze tradities samen. De Britten combineerden combineerden al deze gebruiken en organiseerden in de kerk een mistletoe-dienst, waar vergiffenis werd geschonken aan criminelen en mensen die fouten hadden gemaakt. Niet veel later ontstond ook het gebruik van kussen onder de maretak. 

Sindsdien is het ophangen van de maretak een vast onderdeel van kerst. 

De kerstversiering is wat ons betreft dan ook een vast onderdeel van het gezelligste feest van het jaar. Het feest van samenkomen met familie en vrienden. En of je elkaar zoent onder de maretak, dat laten we aan jullie over :–)

Leuke weetjes over de mistletoe

Deze weetjes en feitjes zijn perfect voor de kerstquiz.

• De maretak wordt ook wel heksenbezem genoemd. Dat heeft hij te danken aan zijn typische vorm, die extra opvalt aan de kale boom.
• Mistletoe is een samenvoeging van de angelsaksische mistel, dat mest betekent en tan, dat takje betekent. Feitelijk gezien betekent mistletoe dus poep op een takje. Dat heeft alles te maken met de vogel die de witte bessen eet en hoog in de boom weer uitpoept, waar het plantje begint te groeien en maximaal profiteert van het zonlicht.
• De maretak is een half-parasiet en groeit op appelbomen, dennen, sparren, eiken en populieren, waar hij gebruikmaakt van water en mineralen die in de takken aanwezig zijn. De plant kan wel zeventig jaar oud worden en is wettelijk beschermt. Hij mag dus niet zomaar uit de boom gehaald worden. Gelukkig worden ze ook gewoon in Limburg gekweekt, zodat ook jij van deze kerstversiering kunt genieten.
• De Latijnse naam voor de maretak is Viscum Album. Album duidt op de kleur van de bessen en Viscum betekent kleverigheid. Het slijm van de bessen is zo kleverig dat het in een bepaald mengsel op takken gesmeerd kan worden om vogels te vangen. In de middeleeuwen dienden ze vervolgens als maaltijd. Daarom wordt de maretak in de volksmond ook wel vogellijm genoemd.
• Oh, en je kunt de bes trouwens beter niet opeten, want ze zijn giftig.

🎄 Tip: Bekijk ook eens onze kerstkaarten met maretak!